هارد دیسک لپ تاپ ها نیز همانند سایر قطعات مصرفی دارای طول عمر خاصی هستند. که با گذشت آن دچار خرابی می شوند اما به غیر از این مورد دلایل دیگری نیز برای خرابی هارد دیسک ها نیز وجود دارد که ما در این مقاله برای شما دوستان عزیز بیان می کنیم. امروزه لپ تاپ جزو وسایل ضروری در زندگی روزمره ی ما شده است. با کوچکترین خرابی آن بسیاری از کارهای ما به تاخیر می افتند. هارد دیسک لپ تاپ یکی از حیاتی ترین قطعات در لپ تاپ محسوب می شود. زیرا تمامی اطلاعات ما روی آن ذخیره می شوند. از دست دادن این اطلاعات می توان گفت برای کاربران بدتر از کابوس است. به همین دلیل هارد های SSD جایگزین این هارد دیسک ها شده اند.
تشخیص خرابی های هارد دیسک با استفاده از دادههای S.M.A.R.T
به احتمال زیاد شما نیز این تجربه را اشته اید که برنامههای نظارتی و عیب یابی در بخش اطلاعات S.M.A.R.T هارد دیسک خطا نگران کننده به عنوان نشانه های خرابی HDD نمایش دادهاند. با وجود اینکه تعداد پارامتر اطلاعات S.M.A.R.T بسیار زیاد هستند. اما در مجموع برای رفع این خطاها ما تنها 5 پارامتر از آن در نظر می گیریم. همانطور که می دانید S.M.A.R.T یک سیستم نرم افزاری در سطح Firmware هارد دیسکها است که با هدف پیش بینی علت خرابی هارد، پارامترهای مختلفی را پایش و گزارش میکند. در حقیقت هدف از پیاده سازی استاندارد S.M.A.R.T در هارد دیسکها پیش بینی دلایل خرابی هارد دیسک ها برای کاربر و تعویض آن پیش از وقوع خرابی است. 5 پارامتر مهم در پایش اطلاعات S.M.A.R.T هارد دیسک :
1- Reallocated_Sector_Count
2- Reported_Uncorrectable_Errors
3- Command_Timeout
4- Current_Pending_Sector_Count
5- Offline Uncorrectable
مطالعات انجام شده بر روی نزدیک به 40,000 دستگاه هارد دیسک نشان میدهد. پنج پارامتر بالا با دقت و اطمینان نسبتاً بالایی قادر به پیش بینی خرابی های هارد دیسکها هستند، بنابراین آنها را جدی بگیرید.
پارامتر Reallocated_Sector_Count
مقدار گزارش شده این پارامتر بررسی مشکلات هارددیسک را باید کاملاً جدی گرفت، چرا که این پارامتر به عنوان یکی از دلایل خراب شدن هارد دیسک بیانگر تعداد سکتورهای جابجا شده است، به بیانی دیگر Reallocated_Sector_Count تعداد بدسکتورها را بازتاب میدهد و با عبور از صفر یا افزایش آن، شانس خرابی و از دست رفتن اطلاعات به شدت افزایش مییابد. جابجایی دادههای ثبت شده در سکتورهای معیوب (Reallocating) این امکان را فراهم میکند تا به رغم وجود سکتورهای معیوب بتوان از هارد دیسک استفاده کرد. هرچند وجود یک یا چند سکتور خراب لزوماً نگران کننده نیست، اما افزایش آن را باید زنگ خطر دانست.
1- مقدار عادی: صفر
2- اهمیت: بسیار جدی
3- مقدار هشدار دهنده: مقدار غیر صفر
خطاهای Reported_Uncorrectable_Errors
این پارامتر به عنوان یکی از نشانه های خرابی HDD تعداد خطاهای غیر قابل اصلاح رخ داده در خواندن اطلاعات را نشان می دهد. خطاهای غیر قابل اصلاح از طریق مکانیزم های تصحیح خطا تعبیه شده به معنای وجود مشکلی جدی در سطح هارد دیسک است و خطاهای رخ داده به خرابی اطلاعات ذخیره شده می انجامد. توصیه می شود به محض افزایش مقدار Reported_Uncorrectable_Errors به پشتیبان گیری از اطلاعات هارد دیسک و تعویض آن اقدام کنید.
1- مقدار عادی: صفر
2- اهمیت: بسیار جدی
3- مقدار هشدار دهنده: مقدار غیر صفر
بررسی پارامتر Current_Pending_Sector_Count
این پارامتر خرابی های هارد، بیانگر تعداد سکتورهای موجود در صف جابجایی است، به عبارتی دیگر تعداد سکتورهای ضعیف را نشان میدهد که جهت جابجایی به سکتورهای سالم در صف قرار گرفتهاند. عبور این مقدار از صفر به معنای وجود سکتور معیوب است. در صورتی که مقدار این پارامتر به صفر کاهش پیدا نکرد یا افزایش یافت، آن را به عنوان دلایل سوختن هارد کامپیوتر و زنگ خطر جدی تلقی کنید.
1- مقدار عادی: صفر
2- اهمیت: بسیار جدی
3- مقدار هشدار دهنده: مقدار غیر صفر
خطای Offline Uncorrectable
این پارامتر که با نامهای Uncorrectable Sector Count و Off-Line Scan Uncorrectable Sector Count نیز شناخته میشود، مجموع تعداد خطاهای رخ داده در نوشتن-خواندن اطلاعات در یک سکتور را نشان میدهد و افزایش آن به معنای وجود عیب جدی در سطح دیسک (پلاترها) یا دیگر اجزای متحرک هارد دیسک است. مقدار این پارامتر بسیار حیاتی بوده و افزایش آن از علائم سوختن هارد دیسک محسوب میشود.
1- مقدار عادی: صفر
2- اهمیت: بسیار جدی
3- مقدار هشدار دهنده: مقدار غیر صف
شنیدن صدای های غیر متعارف از هارد دیسک دستگاه
هارد دیسک ها با توجه به پک مستحکم دور آن ها در زمان تولید هنگام کار کردن با توجه به آنکه با سرعت هزاران دور بر دقیقه می چرخد در صورت سالم بدون هیچ گونه صدای اضافی ندارد. هر صدایی که بیشتر از این از هارد دیسک ها شنیده شود می تواند نشانه ای برای خرابی آن باشد. البته ممکن است هارد دیسک های موجود در سیستم های قدیمی با استفاده از فناوری های جدید تولید نشده باشند و به این علت صداهای بیشتری تولید کنند. اما اگر از یک سیستم مدرن یا مجهز به هارد دیسک های جدید استفاده می کنید و از درون آن صدایی شبیه به برخورد قطعات فلزی به گوش می رسد، به احتمال فراوان این درایو آسیب دیده است. استفاده بیشتر از هارد دیسک های دارای مشکلات مکانیکی سبب می شود که آن ها به طور کلی از کار بی افتند. به همین دلیل به محض شنیدن صداهای اضافی، ضمن بررسی علائم سوختن هارد دیسک از استفاده از آن ها دست بکشید. تحت این شرایط برای رفع خرابی های هارد ایجاد شده کار خاصی نمی توانید انجام دهید. بهترین اقدام لازم در این حالت، تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات ذخیره شده بر روی هارد دیسک در سریع ترین زمان ممکن است. سپس این درایو را با یک هارد دیسک جدید جایگزین کنید.
حذف اطلاعات به دلیل خراب شدن هارد دیسک
یکی از علت خرابی هارد دیسک ها، حذف خودکار یک فایل یا بخشی از اطلاعات ذخیره شده بر روی آن است. بر روی هارد دیسک ها، اطلاعات به صورت رشته ای از بایت ها ذخیره سازی نمی شوند، بلکه آن ها به صورت بلوک از داده به ثبت می رسند. در نتیجه در زمان سرچ این اطلاعات سیستم عامل به شما این فایل را به عنوان اطلاعاتی آسیب دیده معرفی و یا اعلام کند که آن را به طور کلی پیدا نکرده است. حافظه NAND پس از هربار نوشتن بسته های داده بر روی درایو یا پاک کردن آن ها، خالی می شود و پس از چندبار تکرار حلقه های نوشتن یا پاک کردن، این بسته آسیب دیده دیگر در دسترس نخواهد بود.
مراقب تغییر ناگهانی عملکرد هارد دیسک ها باشید
از میان دیگر علت خرابی هارد دیسک ها می توان به تغییر ناگهانی عملکرد این درایوها اشاره کرد. برخلاف دو نشانه قبل که بررسی مشکلات هارد دیسک را با صرف کمی زمان امکان پذیر میکرد، برای مشاهده کاهش سرعت هارد دیسک خود باید بررسی های مفصل تری را صورت دهید. قطعات سخت افزاری مورد استفاده در کامپیوترهای خانگی همچون CPU، حافظه رم و هسته های گرافیکی در بازه های زمانی کوتاه مدت، کاهش سرعت و عملکرد چندان زیادی را از خود نشان نمی دهند. در اصل باید گفت که در این بازه های زمانی تنها ممکن است به دلیل کاهش سرعت فن های خنک کننده و گرم شدن بیش از حد تراشه ها شاهد افت عملکرد این قطعات سخت افزاری شویم و حداقل بر روی کاغذ عملکرد این قطعات تغییرات چندانی نمی کند. در حال حاضر کامیپوترهای خانگی بیش از هر چیز در بخش نرم افزار کند می شوند. به علت حجم بیش از حد اطلاعات ذخیره شده، بارگذاری تعداد بیشتری از برنامه ها در پس زمینه و همچنین باگ های فراوانی که به علت بروزرسانی سیستم عامل در طی چند سال ایجاد شده است، سیستم های خانگی و لپ تاپ ها در این بخش سرعت کمتری پیدا می کنند. اگر هارد دیسک ها و به طور کلی درایوهای ذخیره سازی اطلاعات، از نظر سلامتی دچار مشکل شوند با یک افت محسوس عملکرد همراه خواهند شد. با توجه به دلایل خراب شدن هارد اگر به صورت ناگهانی کاهش سرعت و عملکرد سیستم خانگی یا لپ تاپ خود را حس کردید بهتر است سلامتی درایو ذخیره سازی اطلاعات آن را بررسی کنید. معمولاً این افت ناگهانی عملکرد در هنگام بوت سیستم عامل و دسترسی به فایل های ذخیره سازی شده مشاهده می شود.
بالا نیامدن درایو بوت به دلیل خرابی هارد دیسک
تقریباً تمامی ما حداقل برای یک بار این علت خرابی هارد دیسک را در سیستم خود مشاهده کرده ایم؛ چرا که آسیب رسیدن به درایو بوت سیستم عامل یک مشکل رایج برای کاربران سیستم های خانگی و لپ تاپ ها است. ممکن است در حالی که روز گذشته به راحتی از سیستم خود استفاده کرده اید، امروز پس از روشن کردن دستگاه خطایی با عنوان «insert boot disk and press any key» را بر روی صفحه نمایشگر مشاهده کنید. این در حالی است که همچون همیشه انتظار دیدن لوگوی ویندوز یا سیستم عامل کنونی دستگاه خود را داشته اید. در وهله اول باید توجه داشت که نمایش این پیغام در صفحه بوت سیستم عامل به صورت قطعی به معنای آسیب دیدن هارد دیسک یا حافظه SSD نیست. ممکن است بروزرسانی BIOS یا استفاده از یک BIOS جدید سبب بروز این اتفاق شده باشد. اگر به تازگی ها BIOS دستگاه خود را بروزرسانی نکرده اید نمایش این پیغام و خراب شدن درایو بوت می تواند به دلیل آسیب دیدن درایو ذخیره سازی رخ داده باشد. تحت این شرایط در بهترین حالت باید برای تعمیر درایو بوت سیستم خود اقداماتی را انجام داده و به کشف علت قطع و وصل شدن هارد کامپیوتر بپردازید. ممکن است این اقدامات هیچگاه ایرادات ایجاد شده در درایو ذخیره سازی را برطرف نکند و مجبور شوید با اطلاعات ذخیره شده بر روی درایو بوت سیستم خود خداحافظی کنید.
خرابی های هارد دیسک و صفحات آبی مرگ (BSOD)
نمایش صفحات مرگ آبی در سیستم های خانگی و لپ تاپ ها می تواند عوامل گوناگون و مختلفی داشته باشد. به ویژه در این روزها که مایکروسافت بروزرسانی ها و تغییرات گوناگونی را در سیستم عامل ویندوز 10 پیاده سازی می کند. با وجود این بهتر است با مشاهده این صفحات مرگ به دنبال علائم سوختن هارد دیسک خود بوده و حضور دیگر نشانه های آسیب دیدگی را در آن ها بررسی کنید. صفحات مرگ آبی که به اختصار BSOD نامیده می شوند هنگامی از سوی سیستم های عامل نمایش داده می شود که دیگر آن ها نمی توانند به فعالیت مناسب و ایده آل خود ادامه دهند. جدیدترین نسخه از سیستم های عامل ویندوز پس از نمایش این صفحات آبی یک کد QR را هم در پایین صفحه به نمایش می گذارند که در صورت اسکن کردن آن به یک صفحه وب منتقل می شوید و می توانید در آن اطلاعات کامل و جامعی در مورد این صفحه مرگ و مشکل پیش آمده در دستگاه خود دریافت کنید.