معرفی جامع انواع پورت های لپ تاپ و کاربرد آنها

واژه پورت (port) به صورت‌های گوناگون در بسیاری از زبان‌های اروپایی راه یافته است. یکی از معانی این کلمه که در اسامی برخی شهرها نیز دیده می‌شود، به معنای بندرگاه است؛ جایی که محل ورود کشتی‌ها به شهرهای ساحلی است. همین معنا در صنعت به کار رفته است و به محل ورودی یا اتصال کاکنکتورها (connectors) اطلاق شده است. در اصطلاحات رایانه‌ای نیز مقصود از پورت، درگاه‌هایی است که از طریق آن‌ها، قطعات و ابزارهای جانبی (devices) به سیستم (لپ‌تاپ یا کیس) متصل می‌شوند. اما هر یک از این پورت‌ها چه کاربردی دارند؟ کاربردی ترین پورت های لپ تاپ، کدام‌اند؟ در این مقاله ضمن معرفی انواع پورت های لپ تاپ، کاربرد هر یک از آنها را برای شما توضیح داده‌ایم.

تقسیم‌بندی انواع پورت های لپ تاپ

اگر بخواهیم پورت‌ها و درگاه‌های مختلفی را که روی بدنه لپ‌تاپ جهت اتصال دیوایس‌ها قرار گرفته‌اند بیشتر بررسی کنیم، باید به کاربرد هریک توجه کنیم. هرچند بعضی از درگاه‌ها کاربردهای مختلفی دارند، اما به طور کلی، به لحاظ کاربردی می‌توانیم آن‌ها را این‌گونه دسته‌بندی کنیم:

۱ـ پورت‌های اتصال ساده:

بعضی از دیوایس‌ها (سخت‌افزارهای خارجی و کاربردی) بدون اینکه حاوی اطلاعات یا حافظه خاصی باشند، به لپتاپ متصل می‌شوند. مثلا برای اینکه از ماوس (موشواره) یا کیبورد اکسترنال خود استفاده کنید، ناچار باید آن را به لپ‌تاپ وصل کنید. این اتصال از طریق درگاه USB صورت می‌گیرد. در این حالت بدون اینکه انتقال داده خاصی انجام شود، صرفا برای صدور فرمان‌های مورد نظر (از طریق کیبورد یا ماوس) دیوایس خود را به لپ‌تاپ متصل کرده‌اید.

۲ـ درگاه‌های انتقال داده:

گاهی برای خواندن حافظه یک دستگاه یا یک هارد خارجی (external) باید آن را از طریق یکی از پورت های لپ تاپ، به سیستم متصل کنید. در این میان، باز هم کاربردی‌ترین پورت، همان یو.اس.بی (USB)‌ است. حتما تا به حال بارها «فلش مموری» یا به قول قدیمی‌ترها کول دیسک (cool disk) خود را از طریق USB به لپ‌تاپ وصل کرده‌اید. علاوه بر این، پورت‌های ویژه SD (اس.دی خوان)، پورت SC و همچنین درگاه e SATA برای اتصال حافظه‌های خارجی به کار می‌روند.

۳ـ پورت‌های اتصال کابل صوتی-تصویری

احتمالا تا به حال برای تماشای فیلم، لپ‌تاپ خود را به نمایشگر خانگی خود (LED یا LCD) متصل کرده‌اید. برای این اتصال از کابل‌های HDMI و Display استفاده می‌شود که هر یک پورت مخصوص خود را دارند.

۴ـ درگاه‌ کارت توسعه

کارت‌های توسعه (expansion card) برای ارتقای سیستم روی مادربرد قرار می‌گیرند؛ برای مثال، کارت‌هایی از قبیل کارت صدا، گرافیک و غیره از این دسته‌اند. برای اتصال ساده‌تر این قطعات، برخی لپ‌تاپ‌ها محفظه یا اسلاتی دارند که از طریق آن، کارت توسعه به مادربرد اتصال می‌یابد. کارت‌های توسعه، دارای متصل‌کننده edge connector هستند و از این طریق روی اسلات توسعه می‌نشینند.

۵ـ سایر پورت‌های عمومی

قاعدتا یک سری از پورت های لپ تاپ، از همان بدو ساخت انواع لپ‌تاپ طراحی شده بودند. مهم‌ترین نمونه‌ها عبارت‌اند از: پورت DC برای اتصال آداپتور، پورت LAN برای اتصال کابل اینترنت و پورت هدفون و میکروفون.

با این اوصاف، روی بدنه لپ‌تاپ با درگاه‌های مختلفی رو‌به‌رو می‌شویم که هریک کاربردی دارند. مسئله دیگر هم این است که با توجه به پیشرفت تکنولوژی، ممکن است به واسطه تجهیزات و آپشن‌های جدید، نیاز به پورت‌های بیشتری داشته باشیم. در ادامه، به‌ ترتیب، به معرفی کاربردی ترین پورت های لپ تاپ می‌پردازیم.

USB: سرشناس‌ترین پورت لپ‌تاپ

یو.اس.بی یکی از پورت‌های قدیمی، معروف و چندکاربردی لپ‌تاپ است. از این پورت هم برای انتقال داده استفاده می‌شود، هم برای اتصال و استفاده از دیوایس‌های مختلف؛ یعنی سخت‌افزارها و قطعات کاربردی (مثل ماوس) که برای استفاده از آن‌ها باید به دستگاه وصلشان کنیم. در اصطلاح به این دیوایس‌ها، سخت‌افزارهای شخص ثالث نیز می‌گویند.

از طریق این درگاه، تجهیزات مختلفی مانند چاپگر، اسکنر، کول‌پد، ماوس و کیبورد به دستگاه متصل می‌شوند. علاوه بر این می‌توان از آن برای انتقال داده از حافظه‌های خارجی (انواع فلش و هارد اکسترنال) استفاده کرد.

در ادامه، با USB بیشتر آشنا می‌شوید.

معنای USB چیست؟

USB مخفف عبارت universal serial bus می‌باشد که به عنوان یک درگاه استاندارد، برای اتصال اقسام دیوایس‌های عمومی طراحی شده است. سیر تکامل یو.اس. بی از سال ۱۹۹۶ تا به‌ حال صورت گرفته است. طی فرایند کاربران از USB 1، USB 1.1، USB 2، USB 3 و USB 4 استفاده کرده‌اند. در جریان این تحول، سرعت انتقال داده از ۱۲ مگابایت بر ثانیه در USB 1.1 به ۴۸۰۰ مگابایت در یو.اس.بی ۳ رسید. نهایتا امروزه سرعت انتقال داده USB 4 به 80Gbps رسیده است.

HDMI: محبوب فیلم‌بازها و گیمرها

کمله اچ.دی.ام.آی مخفف عبارت High Definition Multimedia Intent است. از کابل HDMI به صورت توأمان برای انتقال داده‌های تصویری و صوتی استفاده می‌شود. قاعدتا اتصال این کابل از طریق درگاه مخصوص خودش صورت می‌گیرد. یک سرِ این کابل به درگاه لپ‌تاپ و سر دیگر به مانیتور،‌کنسول بازی یا… متصل می‌شود. HDMI یکی از پورت های لپ تاپ است که تصویر و صدا را با کیفیت انتقال می‌دهد.

پورت لپتاپ VGA (Video Graphics Array)

این پورت فقط برای دریافت تصویر از طریق کابل مخصوص است. امروزه استفاده از کابل و پورت VGA کمتر شده است. احتمالا سابق بر این، پشت کیس‌ها این پورت را دیده‌اید که از آن برای انتقال داده‌های تصویری به مانیتور استفاده می‌شد.

Display Port چیست؟

درگاه دیسپلی، چنانکه از اسمش پیداست به صفحه نمایش خارجی متصل می‌شود و داده‌های صوتی و تصویری را هم‌زمان انتقال می‌دهد. کیفیت انتقال تصویر از طریق کابل و پورت دیسپلی، باکیفیت‌تر از HDMI است. پورت Display روی لپ‌تاپهای قدیمی‌تر وجود ندارد. ظاهر این پورت با HDMI متفاوت است و کنار آن حرف D بزرگ نوشته شده است.

درگاه PCI express یا PCIe

چنانکه پیش‌تر ذکر شد، برای اتصال کارت‌های توسعه به مادربرد، در برخی لپ‌تاپ‌ها اسلات ویژه‌ای وجود دارد. از طریق پورت PCIe کارت گرافیک، کارت شبکه و… قابلیت اتصال به مادربرد را پیدا می‌کنند. بدیهی است که اغلب پورت های لپ تاپ، به طریقی به مادربرد متصل می‌شوند تا داده‌های مورد نظر به قسمت مربوط مرتبط شود. به این ترتیب اهمیت هر پورت و ضرورت استفاده درست از آن روشن می‌شود. بهتر است ضمن نگهداری درست از لپ‌تاپ خود، از بروز مشکلاتی که منجر به تعمیر مادربرد لپ‌تاپ می‌شوند، جلوگیری کنید.

پورت شبکه لپ‌تاپ چیست؟

درگاه LAN Ethernet برای اتصال به مودم است. هرچند بسیاری از افراد از طریق WIFI به اینترنت متصل می‌شوند؛ اما هنوز پورت شبکه روی بسیاری از لپ‌تاپ‌ها موجود است.

حرف آخر: از پورتوی پرتقال تا پورت های لپ تاپ

چنانکه ذکر شد، واژه پورت در اسم برخی از شهرهای بندری اروپایی مشاهده می‌شود؛ مثل بندر پورتو. زیرا ریشه معنایی این کلمه «محل ورود» یا «ورودی» است. از طریق پورت لپ‌تاپ (درگاه ورودی) می‌توانید دیوایس‌های مختلف، حافظه‌های اکسترنال و کابل‌های اتصال ویدئویی را به رایانه شخصی خود متصل نمایید و از آن استفاده کنید.