تصور کار کردن با لپ‌تاپ بدون صفحه نمایش ممکن نیست!! هر آنچه که ما از یک لپ‌تاپ یا رایانه دسکتاپ انتظار داریم، جز از طریق صفحه نمایشگر بدان دسترسی نداریم و برایمان ظاهر نمی‌شود؛ از این رو، به وجود آمدن کوچک‌ترین اختلال در آن ما را نگران می‌کند. علاوه بر این، بُروز اختلالات در مانیتور، بر کیفیت کار تأثیر می‌گذارد. برای مثال افرادی که مثل گرافیست‌ها، شغلشان وابسته به کامپیوتر است، بیش از هر کسی اهمیت این موضوع را درک می‌کنند. در این رابطه، یکی از مشکلات شایع، ایجاد و ظاهر شدن انواع هاله صفحه نمایش لپ‌تاپ است؛ مشکلی که به صورت هاله مانیتور و شبح تصویر، باعث ایجاد حالتِ ظاهریِ سوختگی در نمایشگر (screen burn in) می‌شود. در این مقاله ضمن پرداختن به این موضوع و جزئیات مربوط به آن، درباره تفاوت صفحه نمایش PLS و IPS نیز توضیح داده‌ایم.
مقصود از هاله صفحه نمایش لپ‌تاپ چیست و چه عواملی باعث بروز آن می‌شود؟
گاهی هنگام کار با لپ‌تاپ متوجه نقطه‌های سفید نورانی می‌شوید؛ ممکن است این نقاط در حاشیه تصاویر قرار داشته باشند. گاهی نیز ممکن است هنگام بازی‌هایی که نرخ فریم (frame rate) بالایی دارند، در امتداد حرکت سوژه‌ها، سایه (شَبَح) آنها را مشاهده کنید. به هر حال هر یک از این موارد دلایل خود را دارند؛ ولی به‌صورت کلی از آنها با عنوان هاله مانیتور یاد می‌شود. البته به لحاظ ماهوی، هاله صفحه نمایش و شبح تصویر تفاوت دارند.
هاله صفحه نمایش چیست و چه تفاوتی با شبح تصویر دارد؟
هاله تصویر یا به عبارت دیگر بلومینگ (blooming) یکی از مشکلاتی است که در تصویر مانیتور، ایجاد اختلال می‌کند. اما شبح تصویر مشکل دیگری است که ممکن است هنگام طراحی، انجام کارهای گرافیکی و بازی با کامپیوتر با آن مواجه شده باشید. به این صورت که در تصویر، ناخواسته با لبه‌های سفیدِ سوژه‌ها مواجه می‌شوید و یا در پس‌زمینه مشکلی ایجاد می‌شود.
به هر حال آنچه به صورت هاله یا شبح در صفحه نمایش ایجاد می‌شود، می‌تواند عوامل مختلفی داشته باشد؛ از قبیل: تکنولوژی ساخت مانیتور، ضعف سخت‌افزاری (کارت گرافیک) یا تنظیمات نرم‌افزاری مربوط به frame rate. اما تکنولوژی ساخت چگونه در ایجاد انواع هاله صفحه نمایش لپ‌تاپ یا جلوگیری از آن تأثیر دارد؟
مقایسه صفحه نمایش IPS و PLS؛ تکنولوژی‌های مختلف ساخت مانیتور
مانیتورهای IPS و PLS به نسبت LCD و LED با مشکلات بسیار کمتری در زمینه شبح تصویر روبه‌رو می‌شوند. صفحات نمایش IPS و PLS نقاط ضعف و قوت خود را دارند. درمجموع مزیت صفحه نمایش PLS این است که ضمن وضوح بیشتر در رنگ و تصویر، زاویه دید گسترده‌تری را نسبت‌به LCD به مخاطب ارائه می‌دهد. علاوه بر مزایای مذکور باید به این نکته نیز اشاره کرد که هزینه تولید این صفحه نمایش، کمتر است.
ارتباط هاله با تکنولوژی ساخت مانیتور
تکنولوژی ساخت مانیتور بر ایجاد انواع هاله صفحه نمایش و کیفیت تصویر تأثیر می‌گذارد. در مانیتورهایی که از تکنولوژی OLED استفاده شده است، به‌خاطر وجود LED backlighting و استفاده از آن، ممکن است این مشکل بیشتر بروز پیدا کند. اساسا مانیتورهایی که برای استفاده از منابع نور اضافه، محدودیت دارند، بیشتر با مشکل شبح تصویر روبه‌رو می‌شوند. برای همین توصیه می‌شود کسانی که کار طراحی و گرافیکی انجام می‌دهند یا به بازی (gaming) می‌پردازند، از مانیتورهای مناسب استفاده کنند. چنانکه ذکر شد، صفحه نمایش‌های PLS TFT و IPS کمتر با این مشکلات مواجه می‌شوند.
چرا شبح تصویر ایجاد می‌شود؟
مهم‌ترین عوامل ایجاد شبح تصویر و هاله نمایشگر عبارت‌اند از:
- زمان و بس‌آمد پاسخ‌گویی پیکسل‌ها.
- میزان حساسیت نور پس‌زمینه یا سرعت نمایشگر.
- وجود مشکل در تنظیمات هر یک از این عناصر مذکور، می‌تواند منجر به ایجاد انواع هاله صفحه نمایش لپ‌تاپ و شبح تصویر شود
چگونه می‌توانیم جلوی انواع هاله صفحه نمایش لپ‌تاپ را بگیریم؟
جهت جلوگیری از بروز هاله مانیتور و شبح تصویر، راهکارهای مختلفی وجود دارد. برای پیشگیری از شبح (ghosting) می‌توان گزینه anti-aliasing را خاموش کرد و یا از رنگ‌های پس‌زمینه واقعی استفاده نمود؛ به‌خصوص برای کسانی که کار طراحی گرافیک انجام می‌دهند. علاوه بر این یک‌سری تنظیمات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نیز مفید واقع می‌شود.
تنظیمات نرم‌افزاری مؤثر برای کاهش هاله تصویر مانیتور
با تنظیمات نرم‌افزاری صحیح می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید. برای مثال با اصلاح تنظیمات در کنترل پنل انویدیا (Nvidia) اثر هاله لپ‌تاپ کم می‌شود. جهت انجام این کار باید حداکثر نرخ فریم (frame rate) را انتخاب کنید تا از تصاویری که سرعت بالایی دارند، پشتیبانی شود.
فعال کردن overdrive هم راه دیگری است که جهت از بین بردن این مشکل پیشنهاد می‌شود؛ برای این کار باید پس از ورود به تنظیمات on screen display، گزینه مربوط به overdrive را فعال کنید.
اقدامات سخت‌افزاری
بدیهی است که استفاده از لپ‌تاپی که مانیتور IPS یا PLS دارد، در این راستا مفید واقع می‌شود. همچنین قبل از خرید، باید به مشخصات قطعاتی همچون کارت گرافیک توجه کنید؛ اگر اهل بازی یا کارهای گرافیکی هستید نیز باید لپ‌تاپی با امکانات گرافیکی مناسب انتخاب کنید.
استفاده از محافظ صفحه نمایش هم برای کاهش هاله تصویر به شما کمک می‌کند تا تجربه بهتری از بازی یا کارهای گرافیکی داشته باشید. تأثیر این محافظ‌ها به این صورت است که از تابش نورهای محیطی بر صفحه جلوگیری می‌کنند تا بازتاب آن در تصویر اختلال ایجاد نکند.
کلام آخر: قبل از خرید فکر همه چیز را بکنید!
هرچند برای از بین بردن انواع هاله صفحه نمایش لپ‌تاپ می‌توان با دست بردن در تنظیمات، اقدامات مؤثری انجام داد؛ اما اصل قضیه، انتخاب یک لپ‌تاپ خوب با صفحه نمایش مناسب و رزولوشن بالاست که سخت‌افزارهای گرافیکی‌اش نیز مطابق با کاربری شماست. پس با مطالعه و کسب اطلاعات دقیق پیش از خرید، از بروز مشکلات بعدی که منجر به تعویض صفحه نمایش لپ‌تاپ و… می‌شود، جلوگیری کنید.
